Particulier grondbezit, zegen of last

01 mei 2024

In de blog ‘Het einde van financieringsinstrument pacht’ schildert Benny van Dasselaar dat particuliere grondbezitters met (regulier) verpachte percelen inkomstenbelasting betalen op hun vermogen in box 3 ...

... en daarmee meer belastingkosten betalen dan er aan pachtinkomsten worden gegenereerd. Hij pleit dan ook voor een beter evenwicht tussen lusten en lasten.

In stand houden familiebezit
Voor veel particuliere bezitters van landbouwgrond is het een wens om grond die soms al eeuwenlang tot het bezit van de familie behoort ook voor de volgende generatie te behouden. Hoewel in het beheer van deze particulier verpachte gronden geen verdienmodel meer zit, maken de emotionele binding en de stijging van de marktwaarde van de gronden het jaarlijkse verlies nog enigszins dragelijk.

Landbouwvrijstelling
Voor agrarische ondernemers die hun bedrijf overdoen aan de volgende generatie is er de landbouwvrijstelling. Bij staking van het bedrijf blijft de waarde van aan het bedrijf dienstbare gronden - bij voortgezette agrarische bestemming – onbelast door de landbouwvrijstelling. Voorts is een doorschuifregeling voor de opvolger van het landbouwbedrijf een waardevol instrument om voortzetting van het bedrijf mogelijk te maken. Particuliere grondbezitters kunnen van de faciliteit, om zonder belasting vermogen over te dragen, geen gebruik maken.

Hoge erf- of schenkbelasting
Eigenaren van particulier verpacht landelijk vastgoed, die hun bezit willen doorgeven aan de volgende generatie, worden geconfronteerd met een aanzienlijk bedrag aan belasting. Vaak betekent dat, dat bij vererving of overdracht, vastgelegd vermogen moet worden vrijgemaakt. In de regel door de verpachte gronden geheel of gedeeltelijk te koop aan te bieden. Met als gevolg dat niet alleen door de waardering van verpachte gronden in box 3, maar ook door de hoge erf- of schenkbelasting het aandeel verpachte gronden in agrarische bedrijven daalt of enkel nog door institutionele beleggers wordt beheerd.

Verkoop of een ongewenste constructie
Een agrarisch ondernemer is erbij gebaat dat er naast eigendomsgronden ook pachtgronden beschikbaar zijn voor zijn bedrijfsvoering. Immers, het is met de huidige marktwaarde en lager rendementen per ha, een utopie om schaalvergroting in de landbouw te kunnen realiseren met alleen financiering van eigendomsgronden. Een juiste verhouding tussen eigendom en pacht is belangrijk op een landbouwbedrijf. Helaas kom ik in mijn praktijk regelmatig verpachters tegen die genoodzaakt zijn hun verpachte gronden te koop aan te bieden. Of pachters raken hun gronden kwijt omdat eigenaren (verpachters) zelf weer een bedrijfsmatige landbouwexploitatie gaan opzetten om in aanmerking te komen voor de landbouwvrijstelling en doorschuifregeling. Een in mijn ogen ongewenste ontwikkeling.

Landbouwvrijstelling ook voor een particuliere verpachter
Ik ben er groot voorstander van dat ook eigenaren van particulier verpachte gronden in agrarisch gebruik, in aanmerking komen voor een vorm van landbouwvrijstelling. Zodoende blijven de gronden beschikbaar voor de pachter, die daarmee zijn landbouwbedrijfsvoering veilig kan stellen. Bovendien blijft het agrarisch familiebezit voor volgende generaties behouden.

Gerty Leeuwerik

Gerty Leeuwerik is lid van Rentmeesters.nl in de provincies Drenthe en Groningen.

Reactie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.