Kavelruil, een doeltreffend instrument

11 oktober 2024
Kavelruil, een doeltreffend instrument

Voor de overheid is kavelruil een belangrijk instrument voor de herinrichting van het landelijk gebied. Voor agrariërs en particuliere grondeigenaren biedt kavelruil een mogelijkheid om de huiskavel te vergroten of de bedrijfsvoering anderszins te verbeteren.

Vrijwillige kavelruil
Voor vrijwillige kavelruil zijn tenminste drie partijen nodig, waarvan twee partijen ruilen. Maar in de praktijk gaat het vaak om meer partijen, waarbij ook verpachters, terreinbeherende organisaties als Staatsbosbeheer en Natuurmonumenten of bijvoorbeeld ASR betrokken kunnen zijn.  De uitdaging is om alle partijen die een doel willen realiseren aan elkaar te knopen en de legpuzzel als het ware compleet te maken. Gaandeweg het proces gaat vrijwillig over naar minder tot niet meer geheel vrijblijvend.  Maar het is pas een afgeronde zaak wanneer de handtekeningen van alle deelnemers op papier staan en de voorbehouden zijn uitgewerkt.

Kavelruil als alternatief  voor onteigening
Bij vrijwillige kavelruil ruilen eigenaren vrijwillig percelen grond met elkaar. Zo nodig kunnen ook agrarische erven met gebouwen in een kavelruil opgenomen worden. Elke grondeigenaar kan in principe deelnemen aan een kavelruil. Daarmee is kavelruil  tevens een interessant alternatief voor onteigening. Via kavelruil verwerft de overheid of een andere belanghebbende partij grond of zelfs een geheel bedrijf om bijvoorbeeld duurzaamheidsdoelen te realiseren, terwijl de betrokken agrariërs de mogelijkheid krijgen om elders verder te ondernemen.

Een goede begeleiding
De belangrijkste voorwaarde voor een succesvolle kavelruil is enerzijds het bij elkaar brengen van de partijen, maar ook dat de belangen van alle partijen worden gerespecteerd en in de kavelruil ruim voldoende aan bod komen. Hierdoor worden conflicten en tegenstellingen overbrugt. Soms kunnen partijen aanspraak maken op subsidie door de overheid. Dat verschilt per provincie.

Rentmeesters als gebiedsregisseurs
Rentmeesters hebben de kennis en kunde om een proces van kavelruil in gang te zetten en te begeleiden. Zo is Erwin van den Berg, lid van Rentmeesters.nl in de provincie Noord-Holland en voormalig directeur van Stivas betrokken bij veelal gebiedsgerichte, complexe kavelruilprojecten.

Bij vrijwillige kavelruil ruilen landeigenaren vrijwillig grond en/of boerderijen met elkaar. Om de agrarische bedrijfsvoering te verbeteren of om andere redenen die hen ten goede komen. Of als alternatief voor onteigening. Het woord onteigening valt tegenwoordig steeds vaker, het hangt als een soort zwaard van Damocles boven de markt. Soms kan vrijwillige kavelruil een goed alternatief zijn. Kavelruil is maatwerk. Laat u adviseren door de rentmeester uit uw provincie.

Erwin van den Berg

Reactie: Dit e-mailadres wordt beveiligd tegen spambots. JavaScript dient ingeschakeld te zijn om het te bekijken.