De uitkoopregeling is bedoeld voor veehouders die de meeste stikstofschade aanrichten in de kwetsbare Natura 2000-gebieden, de zogenoemde piekbelasters. Zij kunnen tot 120 procent van de marktwaarde van hun bedrijf krijgen.
Voorwaarde is wel dat die boeren echt stoppen en dat daarmee de Nederlandse veestapel per saldo kleiner wordt.
Een regeling zonder toekomstperspectief
Hoewel de stoppersregeling in sommige situaties voordelig kan zijn, bijvoorbeeld voor agrariërs met een verouderd bedrijf of agrariërs zonder opvolging, zijn er zeker ook vraagtekens bij te plaatsen. Een eenmaal uitgekochte veehouder mag niet op een andere locatie een nieuw veehouderijbedrijf beginnen of een bestaand bedrijf overnemen. Het is dan ook heel goed voor te stellen dat jonge of succesvolle veehouders alles behalve enthousiast zullen reageren. Om met hen tot overeenstemming te komen, zal ook naar hun toekomst gekeken moeten worden.
Verlies van kennis
Een ander punt van zorg is het verlies van agrarische kennis en ervaring. Als ervaren boeren stoppen en jonge, goed opgeleide boeren geen kans krijgen om elders opnieuw te beginnen, zal dat op de lange termijn gevolgen hebben voor de sector. Verlies van kennis en ervaring zet een rem op productiviteit, innovatie en ook op verduurzaming van de landbouw.
Landbouw sector belangrijk voor Nederland
Boeren zijn belangrijk voor de transitie van het landelijk gebied. Een economisch gezonde sector draagt bij aan de welvaart van het platteland, aan een landbouwsysteem dat minder belastend is voor de leefomgeving. Het stimuleren van nieuwe boeren en een goede overdracht van kennis en ervaring zullen ertoe bijdragen dat Nederland haar rol als belangrijke voedselproducent kan vasthouden.
Geen beroepsverbod
De stoppersregeling voor agrariërs in de buurt van Natura 2000-gebieden kan mijns inziens alleen succesvol zijn als het beroepsverbod niet langer van kracht is. Zeker, de financiële component blijft belangrijk, maar een boer dwingen om te stoppen zal geen stand houden. Er zijn voldoende agrariërs niet gesitueerd bij kwetsbare natuur, die om welke reden dan ook (geen opvolging, te beperkte bedrijfsomvang, etc.) binnen afzienbare tijd willen stoppen. Deze bedrijven zijn prima geschikt voor ondernemers die wel door willen met hun bedrijfsvoering, maar dan op een andere locatie. Ook dan is er sprake van een win-win situatie. De stoppende boer kan zijn bedrijf goed verkopen, de uitgekochte boer heeft weer een toekomstperspectief. Tevens bereikt de overheid haar doelen ten aanzien van vermindering van de veestapel. Immers de agrarische bedrijven in de buurt van Natura 2000-gebieden zullen verdwijnen.
Paul Bakker
Lid van Rentmeesters.nl in de provincie Noord-Brabant
Reactie: