Van 21 – 24 juni maakte een delegatie van Nederlandse nationale parken en het Nationale Parken Bureau een inspiratiereis naar Cairngorms National Park in Schotland.
Op het programma stonden onder andere thema’s als natuurherstel, landbouw, klimaatverandering en duurzaam toerisme. Actuele onderwerpen voor zowel de parken in Schotland als in Nederland.
Nationale parken in Nederland
Nederland telt 21 Nationale Parken en 2 parken in oprichting. Om het stelsel van de Nationale Parken te versterken en professionele input te geven aan natuurbehoud en de ontwikkeling van kwalitatief hoogwaardige natuur werd het Nationale Parken Bureau opgericht. In januari 2018 gingen de werkzaamheden van het Bureau van start.
Cairngorms National Park
Cairngorms National Park beslaat een terrein van 4.528 km2 en is daarmee twee keer zo groot als de huidige 21 Nederlandse nationale parken tezamen. Anders dan in Nederland zijn de nationale parken in Schotland een formele autoriteit met taken en bevoegdheden. Denk daarbij aan bevoegdheden qua ruimtelijke ordening en op het gebied van uitbreidingen van dorpen en infrastructuur.
Beheer en bestuur
In Schotland is het beheer van de natuur en historische monumenten in handen van de National Trust. Het beleid is minder overheidsgestuurd dan in Nederland, waar de natuur met name wordt beheerd door particuliere grondeigenaren en natuur beherende organisaties. Bestuurders in Schotland worden deels benoemd en deels gekozen door de inwoners, waardoor een grotere betrokkenheid van de ‘community’ ontstaat. Het Cairngorms National Park zet in op een hechte samenwerking met bewoners en ondernemers.
Toerisme en educatie
Daar waar het toerisme in de Nederlandse Nationale Parken zorgvuldig gemonitord moet worden om niet aan het eigen succes ten onder te gaan, is het bevorderen van toerisme in het dunbevolkte Schotland een van de speerpunten. Toerisme is een belangrijke inkomstenbron en daarmee belangrijk voor de economie van het land. De samenwerking met locale ondernemers is essentieel. Belangrijke doelen in Cairngorms National Park zijn educatie, natuurbeleving en een duurzame economische ontwikkeling. Meer dan de helft van de bezoekers komt voor het landschap.
Leerzaam en inspirerend
Nationale Parken leveren een wezenlijke bijdrage aan het behoud van de karakteristieke natuur, de landschappen en biodiversiteit, waardoor bezoekers ook op de lange termijn ervan kunnen genieten. Dat geldt in Nederland zowel als in Schotland. Er zijn dan ook meer overeenkomsten dan verschillen. Anders is de manier waarop in Schotland wordt samengewerkt met en geluisterd naar de landbouw en de bestuurssamenstelling, deels benoemd, deels gekozen. In die zin hebben de Nederlandse bezoekers van de Schotten kunnen leren. Maar bovenal was er de wisselwerking, de wederzijdse inspiratie.
Gijs de Kruif, Directeur/Bestuurder Nationaal Park Utrechtse Heuvelrug
Lid van Rentmeesters.nl in de provincie Utrecht.