Particuliere eigenaren van rijksmonumenten met een woonfunctie, kunnen jaarlijks van 1 maart tot en met 30 april een aanvraag indienen voor de instandhoudingssubsidie woonhuis-rijksmonumenten.
Deze instandhoudingssubsidie vervangt de fiscale aftrek waarvan particuliere eigenaren van rijksmonumenten tot 2018 gebruik konden maken. De fiscale aftrek gold voor alle rijksmonumenten, de woonhuissubsidie is alléén bedoeld voor kosten van reguliere onderhouds- en restauratiewerkzaamheden van rijksmonumenten met een woonfunctie.
Rijksmonument met woonfunctie
Een rijksmonument dat voor de subsidie in aan aanmerking wil komen dient in de Basisregistratie Adressen en Gebouwen (BAG) te zijn aangemerkt met een woonfunctie. In het rijksmonument dient tenminste één zogenoemd ‘verblijfsobject’ een woonfunctie te hebben. De subsidieregeling is dan wel van toepassing op het gehele rijksmonument. Ook als het rijksmonument is verhuurd en (gedeeltelijk) bewoond kan de eigenaar subsidie aanvragen. Het rijksmonument in kwestie hoeft overigens niet van oorsprong een woonhuis te zijn. De eigenaar van bijvoorbeeld een rijksmonumentale schuur, molen of kerk met een woonfunctie komt eveneens voor subsidie in aanmerking.
Onderhoud en restauratie
Zowel regulier onderhoud als restauratie vallen onder de bedoelde instandhoudingswerkzaamheden. Door de Rijksdienst voor cultureel Erfgoed is een overzicht samengesteld van welke werkzaamheden voor subsidie in aanmerking komen.
Meerjarenplan
Het kabinet heeft voor de jaren 2020-2023 in totaal 200 miljoen euro beschikbaar gesteld. Voor de eerste twee jaren is een subsidiepercentage van 38% van de in aanmerking komende instandhoudingskosten vastgesteld. Voor de aanvraagjaren 2022 en 2023 geldt een aangepast percentage. Dat percentage wordt bepaald op basis van de middelen die na 2021 resteren, maar zal nooit hoger zijn dan 38%. Bij een aanvraag waarbij de totale kosten de € 70.000 overschrijden, moet een inspectierapport overlegd worden.
Groene monumenten
Een particuliere eigenaar kan ook subsidie aanvragen voor onderhoud en restauratie aan een (meebeschermde) tuin die bij het woonhuis-rijksmonument hoort.De eigenaar moet dan wel kunnen aantonen dat de historische tuinaanleg een woonfunctie heeft. In geval van een historische buitenplaats of landgoed dient het (hoofd)huis een woonfunctie te hebben. Alleen het gedeelte van de meebeschermde tuin dat daadwerkelijk voor de woonfunctie wordt gebruikt komt in aanmerking voor subsidie.
De omvang van een tuin zal van geval tot geval verschillen, maar grofweg gaat het om de dicht om het huis gelegen elementen, die ook in een gemiddelde villatuin te vinden zijn. Denk aan een siertuin, gazons, een vijver, borders met heesters, een korte oprijlaan. Bepalend in deze subsidieregeling is de verbinding tot de woonfunctie. Naar verwachting zal de afbakening van het gedeelte tuin dat daadwerkelijk voor de woonfunctie wordt gebruikt tot de nodige discussie gaat leiden.
Achterstallig onderhoud
De subsidieregeling is bedoeld als compensatie voor het vervallen van de fiscale aftrekbaarheid van onderhouds- en herstelkosten ten behoeve van rijksmonumenten. Doordat de regeling is beperkt tot rijksmonumenten met een woonfunctie, zal een groot aantal eigenaren van rijksmonumenten buiten de boot vallen. Voor hen betekent dat een aanzienlijke lastenverzwaring van de (verplichte) instandhouding van gebouwde en groene monumenten. Ik vrees dat dit op den duur tot achterstallig onderhoud en verval zal leiden, met als gevolg dat deze monumenten uiteindelijk verloren zullen gaan.
Benny van Dasselaar
Benny van Dasselaar is lid van Rentmeesters.nl in de provincie Gelderland
Reacties: