Het is bekend. Verzuring en vermesting hebben desastreuze gevolgen voor de landbouw en de natuur. Maar wat doen we ertegen?
Tekort aan mineralen
Verzuring verdringt belangrijke mineralen zoals calcium, ijzer en magnesium uit de bodem. Als planten deze bouwstoffen niet meer kunnen opnemen, werkt dit tekort door in de gehele voedselketen. Zo is bijvoorbeeld het ijzergehalte in spinazie de afgelopen decennia gedecimeerd. Een tekort aan mineralen kan de lichaamsprocessen van de mens ontregelen. Maar deze tekorten werken ook door in de natuur. Zo leidt een tekort aan calcium tot zwakke, dunne eierschalen, waardoor vogels te vroeg geboren worden. In sommige natuurgebieden is de pH-waarde van de bodem zelfs zo laag, dat die vergelijkbaar is met schoonmaakazijn.
Steenmeel en bodementing
Steenmeel is een restproduct dat bij het verzagen van natuursteen achterblijft. Door dit restproduct op verzuurde bodems te strooien, geeft het langzaam calcium en andere mineralen af. Planten kunnen daar van profiteren.
Daarnaast wordt bodementing toegepast. Bodementing is het verplaatsen van kleine hoeveelheden bodem afkomstig uit een gezond bos om vervolgens toe te voegen aan een ongezond, verzuurd bos. Zo worden plekken waar bacteriën, schimmels en micro organismen niet meer aanwezig of zeer verzwakt zijn, verbeterd. In combinatie met steenmeel komt het bodemleven en daarmee het bos als geheel weer tot leven.
Natuurbeheerorganisaties werken op experimentele basis aan de verbetering van de bodem door steenmeel en bodementing. Gebieden met weinig vegetatie (heide en donker bos) hebben daarbij de voorkeur.
Verminderen stikstofdepositie blijft noodzakelijk
Een teveel aan stikstof leidt niet alleen tot verzuring maar ook tot vermesting. Door vermesting gedijen planten als brandnetels en bramen zo goed dat zij andere vegetatie overwoekeren en verdringen. Met steenmeel en bodementing verander je niets aan die vermesting. Het verminderen van de stikstofdepositie blijft dus nodig.
Steenmeel en bosenting zijn dus een tijdelijke wondermiddel, waardoor planten en gewassen weer tot rijkdom kunnen komen. Daarnaast blijft het verminderen van de stikstof uitstoot noodzakelijk. Al die maatregelen werken door in de gezondheid van mens en dier.
Joris Vermaesen
lid van Rentmeesters.nl in de provincie Overijssel
Reactie: